وکیل من

مهریه در دوران پیش از اسلام

مهریه در ایران باستان سابقه‌ای طولانی دارد. در اوستا، کتاب مقدس زرتشتیان، مهریه به عنوان ""پایمان"" شناخته می‌شد که به معنای پیمان و قرارداد ازدواج است. این مبلغ اغلب شامل زمین، دام یا سایر دارایی‌های با ارزش بود. در دوران هخامنشیان، مهریه به طور معمول شامل طلا، نقره یا پول نقد بود.

مهریه در دوران اسلام

با ظهور اسلام در ایران، مهریه به صورت یک حق قانونی برای زنان در ازدواج تبدیل شد. در اسلام، مهریه به عنوان ""صداق"" یا ""مهر"" شناخته می‌شود و به عنوان یک هدیه اجباری از طرف شوهر به همسرش تعیین شده است. مبلغ مهریه باید در عقد ازدواج مشخص شود و زن حق دارد آن را قبل یا بعد از ازدواج مطالبه کند.

مهریه در دوره سلجوقیان

در دوران سلجوقیان، مهریه به عنوان یک ابزار برای تضمین حقوق مالی زنان در ازدواج مورد استفاده قرار گرفت. در این دوره، مبلغ مهریه اغلب بسیار بالا بود و این امر به زنان قدرت مالی بیشتری می‌داد. همچنین در این دوره، قانون ""مهریه معین"" معرفی شد که به زن اجازه می‌داد مبلغ مهریه را قبل از ازدواج مشخص کند.

مهریه در دوره صفویان

در دوران صفویان، مهریه همچنان یک موضوع مهم در ازدواج بود. با این حال، در این دوره، مبالغ مهریه کاهش یافت و به طور معمول شامل پول نقد یا سایر دارایی‌های کوچک بود. همچنین در این دوره، قانون ""مهریه مبهم"" معرفی شد که به زن اجازه می‌داد مبلغ مهریه را پس از ازدواج مشخص کند.

مهریه در دوره قاجار

در دوران قاجار، مهریه به یک عامل مهم در ازدواج تبدیل شد. مبالغ مهریه اغلب بسیار بالا بود و این امر منجر به مشکلات مالی بسیاری برای مردان می‌شد. در این دوره، قانون ""مهریه عندالاستطاعه"" معرفی شد که به مرد اجازه می‌داد مهریه را تنها زمانی پرداخت کند که از نظر مالی توانایی داشته باشد.

مهریه در دوره پهلوی

در دوره پهلوی، تلاش‌هایی برای اصلاح قوانین مهریه انجام شد. در سال 1310، قانون مدنی ایران تصویب شد که مبلغ مهریه را به 1000 تومان محدود کرد. با این حال، این قانون در عمل به طور گسترده نادیده گرفته شد و مبالغ مهریه همچنان بالا بود.

مهریه در دوره جمهوری اسلامی

پس از انقلاب اسلامی، قوانین مهریه مجدداً اصلاح شد. در سال 1361، قانون حمایت خانواده تصویب شد که مبلغ مهریه را به 1000 سکه بهار آزادی محدود کرد. با این حال، این قانون نیز در عمل به طور گسترده نادیده گرفته شد و مبالغ مهریه همچنان بالا بود.

آثار حقوقی مهریه

مهریه دارای آثار حقوقی متعددی است، از جمله:

• حق مطالبه مهریه: زن حق دارد مهریه خود را قبل یا بعد از ازدواج مطالبه کند.
• ضمانت اجرای مهریه: در صورتی که شوهر از پرداخت مهریه خودداری کند، زن می‌تواند از طریق دادگاه اقدام به مطالبه مهریه کند.
• حق حبس: زن می‌تواند تا زمانی که مهریه خود را دریافت نکرده است، از ایفای وظایف زناشویی خودداری کند.
• حق طلاق: در صورتی که شوهر از پرداخت مهریه خودداری کند، زن می‌تواند از دادگاه درخواست طلاق کند.

مهریه در حال حاضر

در حال حاضر، مهریه همچنان یک موضوع بحث برانگیز در ایران است. برخی از افراد معتقدند که مهریه یک حق قانونی برای زنان است که باید حفظ شود، در حالی که برخی دیگر معتقدند که مهریه یک عامل منفی در ازدواج است و باید اصلاح شود.

پیشنهادات اصلاح مهریه

در سال‌های اخیر، پیشنهادات مختلفی برای اصلاح قوانین مهریه ارائه شده است، از جمله:

• محدود کردن مبلغ مهریه: پیشنهاد شده است که مبلغ مهریه به یک مبلغ معقول محدود شود تا از مشکلات مالی برای مردان جلوگیری شود.
• الزام به ثبت مهریه: پیشنهاد شده است که مهریه در سند ازدواج ثبت شود تا از اختلافات بعدی جلوگیری شود.
• ایجاد صندوق مهریه: پیشنهاد شده است که یک صندوق دولتی برای پرداخت مهریه به زنان در صورت عدم توانایی مالی شوهر ایجاد شود.
• حذف مهریه: برخی از افراد حتی پیشنهاد حذف کامل مهریه را داده‌اند.

مهریه وجه یا مالی است که به موجب عقد نکاح به زن تعلق می‌گیرد. به عبارت دیگر، مهریه مالی است که مرد با رضایت و توافق زن به وی می‌پردازد و این پرداخت به عنوان مهر زن در عقد نکاح ذکر می‌شود. مهریه می‌تواند انواع مختلفی از اموال منقول یا غیرمنقول باشد، مانند پول، طلا، ملک، ماشین یا هر چیز دیگری که ارزش مالی داشته باشد.

مبنای قانونی مهریه

مهریه در قانون ایران بر اساس ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی تعریف و تنظیم شده است. این ماده بیان می‌دارد: «به مجرد عقد، زن مالک مهر می‌شود و می‌تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید.» بنابراین، با انعقاد عقد نکاح، زن مالک مهریه می‌شود و حق دارد هر گونه تصرفی را در آن انجام دهد، مانند فروش، بخشش یا دریافت آن.

انواع مهریه

مهریه بر اساس ماهیت و نحوه پرداخت آن به انواع مختلفی تقسیم می‌شود:

مهریه عندالمطالبه

مهریه عندالمطالبه مهریه‌ای است که زن می‌تواند هر زمان که بخواهد آن را از شوهر خود مطالبه کند. در این نوع مهریه، شوهر موظف است به محض درخواست زن، مهریه را پرداخت نماید.

مهریه عندالاستطاعه

مهریه عندالاستطاعه مهریه‌ای است که زن تنها زمانی می‌تواند آن را مطالبه کند که شوهر توانایی مالی برای پرداخت داشته باشد. در این نوع مهریه، شوهر موظف نیست که مهریه را به محض درخواست زن پرداخت کند، بلکه تا زمانی که توانایی مالی لازم را به دست نیاورد، پرداخت مهریه به تأخیر می‌افتد.

مقدار مهریه

مقدار مهریه با توافق زوجین تعیین می‌شود و هیچ محدودیتی در این زمینه وجود ندارد. با این حال، در قانون مدنی ایران، برای مهریه عندالمطالبه سقفی تعیین شده است که به شرح زیر است:

• در عقد دائم: ۱۱۰ سکه تمام بهار آزادی
• در عقد موقت: ۵۰ سکه تمام بهار آزادی

تعیین مهریه در صورت عدم توافق

در صورتی که زوجین در مورد مقدار مهریه توافق نکنند، دادگاه با توجه به اوضاع و احوال و وضعیت مالی زوج، مهرالمثل را تعیین می‌کند. مهرالمثل مهریه‌ای است که با توجه به عرف و با در نظر گرفتن وضعیت مالی زوج و خانواده وی تعیین می‌شود.

نکات مهم در مورد مهریه

• مهریه دینی است که شوهر بر ذمه دارد و در صورت عدم پرداخت آن، زن می‌تواند از طریق دادگاه اقدام به مطالبه مهریه خود کند.
• مهریه پس از عقد نکاح به زن تعلق می‌گیرد و حتی اگر ازدواج به هر دلیلی منحل شود، زن همچنان مالک مهریه خود باقی می‌ماند.
• در صورت توافق زوجین، زن می‌تواند مهریه خود را به شوهر ببخشد.
• اگر زن در اثر فوت شوهر خود فوت کند، مهریه به ورثه وی تعلق می‌گیرد.
• اگر شوهر توانایی پرداخت مهریه را نداشته باشد، دادگاه می‌تواند به درخواست زن، حکم اعسار صادر نماید که در این صورت شوهر موظف است مهریه را به صورت اقساط پرداخت کند.

شرایط دریافت مهریه

دریافت مهریه مشروط به وجود شرایط زیر است:

• عقد نکاح باید به صورت صحیح و قانونی منعقد شده باشد.
• مهریه باید در عقد نکاح تعیین شده باشد.
• زن باید تقاضای دریافت مهریه را به دادگاه ارائه نماید.

برای دریاف مهریه بهتر است از وکیل مهریه استفاده کنید.

اقدامات قانونی برای مطالبه مهریه

برای مطالبه مهریه، زن می‌تواند به یکی از روش‌های زیر اقدام کند:

• مراجعه به دادگاه خانواده
• مراجعه به دفترخانه ثبت ازدواج
• مراجعه به دفاتر اسناد رسمی

آثار عدم پرداخت مهریه

عدم پرداخت مهریه توسط شوهر می‌تواند عواقب قانونی برای وی داشته باشد، از جمله:

• صدور حکم جلب و بازداشت شوهر
• توقیف اموال شوهر
• ممنوعیت خروج شوهر از کشور
• محرومیت شوهر از برخی حقوق اجتماعی، مانند دریافت گذرنامه یا گواهینامه رانندگی

نکات پایانی

مهریه یکی از مهم‌ترین حقوق مالی زن در عقد نکاح است که از نظر قانونی نیز مورد حمایت قرار گرفته است. تعیین مقدار مهریه و نحوه پرداخت آن باید با توافق زوجین و با در نظر گرفتن شرایط مالی و شخصی آن‌ها انجام شود. در صورت عدم پرداخت مهریه، زن می‌تواند از طریق مراجع قانونی اقدام به مطالبه مهریه خود نماید و شوهر در صورت عدم پرداخت مهریه با عواقب قانونی مواجه خواهد شد.

lawyerrezaabdolmohammad.com/